Een wijn met 12 USP’s
Ja, de vreemdste wijngaarden ter wereld staan in Colares, nabij Lissabon
Ra ra wat is dit? Deze kale zandbak vol dode takken? Een verwaarloosd stukje grond? Restanten van iets dat hier vorig jaar heeft gestaan? Nee! Dit is een wijngaard in het Colares wijngebied. Bijna aan de oceaan, in het zand. Op inventieve wijze zijn ze van elkaar gescheiden door palissaden van heel oude houten planken, door gestapelde stenen muurtjes en hoge rietkragen. De wijnstokken groeien niet naar boven en worden niet geleid, maar verspreiden zich kruipend over het zand in willekeurige richtingen.
Zodra zich trossen vormen, komt de wijnboer. Hij licht de uitlopers op en plaatst een gevorkte bamboe stut bij elke tros, zodat die niet op de grond ligt. Begin april zit komen de eerste frisgroene blaadjes tevoorschijn. Keurige bundels bamboe stokken, tevoren op maat gesneden, liggen klaar.
De zandlaag is plaatselijk wel vijf meter diep. Daaronder zit de klei, nodig voor de voeding van de druiven. Wil de wijnboer een nieuwe druivenstokken planten, dan graaft hij een diepe greppel tot op de kleilaag, zodat het jonge druivenplantje kan overleven. In de loop van de jaren wordt het zand weer terug geschept. Deze zandlaag is ook de reden dat de druifluis hier nooit heeft kunnen toeslaan! Deze druivenstokken hoeven niet geënt te worden. Een uniek verschijnsel, dat op slechts enkele plekken in Europa voorkomt. Moeilijke omstandigheden, enorm arbeidsintensief!
Het klimaat zit ook niet mee. Colares ligt west van een bergrug, de Serra de Sintra, waar de gemiddelde temperatuur 8 graden lager is dan het omringende land. ‘s Winters is het erg vochtig door mist en regen. De harde, zoute oceaanwind kan ongenadig over het land striemen. Reden dat alle begroeiing laag blijft. Ook de bizarre appelboompjes-zonder-stam, die verspreid tussen de druiven staan. En dat zilte, dat proef je later in wijnen.
Dan komt het wijn maken nog: ook een avontuur. Voor de rode Colares gebruikt men de ramiscodruif voor wit arinto en malvasìa. Het geschiedt in de Adega Regional de Colares, een imposante antieke wijnkelder als een kathedraal, de oudste coöperatie van Portugal. De wijn rijpt in enorme houten vaten. 7 jaar rijping hebben de wijnen nodig voordat ze enigszins drinkbaar zijn. Want het zijn wijnen met extreem veel zuren en tannines. Je kunt ze daardoor nog tientallen jaren bewaren. Een unicum.
Zelfs de fles wijkt af van alle andere wijnen. DOC Colares zit in een 50 ml fles.
Ooit was Colares een belangrijk gebied met kostbare bewaarwijnen, dat met Bordeaux werd vergeleken. Het was de 2e regio die de DOC status ontving, na het portgebied. Van de toenmalige 1000 ha rest nog 20 ha van her en der verspreid liggende veldjes. Waar Francisco, de wijnmaker van de coöperatie, zijn best doet om deze wijncultuur te redden van de ondergang.
Maar hoe is die wijn dan? Na zo’n uitzonderlijk proces kun je geen standaard wijn verwachten. Er wordt hier iets unieks gemaakt, dankzij koppig doorzettingsvermogen van enkele wijnmakers. De rode wijnen vind ik het apartst. De kleur is schitterend oranjerood, in de geur herfstbossen en cederhout, maar ook – niet zo vreemd – de zee. De smaak is belegen en nobel, aards en ziltig, en je proeft kersen-op-sap. Als ze na 8 jaar op de markt komen hebben ze nog steeds tannines en zuren. Slow wines zijn dit, je moet geduld met ze hebben, maar dan worden het schitterende, verfijnde, zeer complexe wijnen die nog altijd frisheid bezitten.
Wijnen met een verhaal. Drinkbaar tot in de 22e eeuw. . .