Ooit was Colares een belangrijk wijngebied met kostbare bewaarwijnen, dat met Bordeaux werd vergeleken. Het was de 2e Portugese regio die de DOC status ontving, na het portgebied. Van de toenmalige 1000 ha rest nog 20 ha verspreid liggende veldjes. Daar doet Francisco Figueiredo, de wijnmaker van de wijncoöperatie, zijn best om deze wijncultuur te redden van de ondergang. Er wordt hier iets unieks gemaakt, dankzij koppig doorzettingsvermogen van enkele wijnbedrijven.
Meest romantische wijnregio van Portugal
Colares, wie heeft ervan gehoord? Toch is dit de meest onvoorstelbare, bizarre en romantische wijnregio die ik ken. Vlakbij Lissabon, verstopt achter de bergrug van de Serra de Sintra, hoog boven de blauwe oceaan gelegen, vind je een serie kleine, wat rommelig ogende perceeltjes omheind door bamboestokken, gestapelde stenen muurtjes en heel oude houten planken. Je herkent ze niet als wijngaarden, want de druivenstokken slingeren zich horizontaal over het zand. Een overwoekerd strand, daar lijkt het nog het meest op. Druiven afgewisseld met bizarre appelboompjes-zonder-stam. De omstandigheden zijn er extreem moeilijke en enorm arbeidsintensief.
Maar och, wat is het er prachtig!
15 redenen om dit wonder te gaan zien
- Heb je wel eens wijnstokken gezien die niet naar boven groeien, maar zich kruipend over het zand verspreiden? Afgewisseld met dwerg-appelbomen?
- Als de trossen zich beginnen te ontwikkelen, komt de eigenaar om de uitlopers voorzichtig op te tillen en er een gevorkte bamboe stut onder te plaatsen, zodat de druiven niet in het zand liggen. In april komen de eerste frisgroene blaadjes tevoorschijn. Keurige bundels bamboe stokken, tevoren op maat gesneden, liggen klaar.
- Hoe plant je een nieuwe druivenstok in het Colaresgebied? Je graaft een diepe greppel in het zand, als je pech hebt vijf meter, tot op de onderliggende kleilaag, want het druivenplantje heeft voeding nodig. Naarmate de plant groeit, schep je het zand weer terug tot je na jaren het oorspronkelijke niveau weer hebt bereikt.
- Uniek verschijnsel, dat op slechts enkele plekken in Europa voorkomt: de druivenstokken hoeven niet geënt te worden op Amerikaanse onderstammen, zoals overal elders. De druifluis (phylloxera) heeft namelijk nooit door de zandlaag heen kunnen dringen.
- De gemiddelde leeftijd is hoog. De druivenstokken zijn knoestig en oud, vaak meer dan 100 jaar.
- Een moeilijk klimaat. Colares ligt west van de bergrug van Sintra, waar de gemiddelde temperatuur 8 graden lager is dan elders. Een groot deel van het jaar is het er zeer vochtig door mist en regen. De harde, zoute oceaanwind kan ongenadig over het land striemen. Reden dat alle begroeiing laag blijft. Ook de dwerg appelboompjes, verspreid tussen de druiven.
- Welke druiven verbouwen ze in Colares? Voor de rode Colares gebruikt men de ramiscodruif, die alleen hier voorkomt. Het is een druif met heel veel zuren en tannines. Voor wit worden arinto en malvasìa gebruikt, ook met veel zuren en goed houdbaar – zij het niet zo lang als de rode.
- Hoe maken ze de Colareswijn? Ook dat is een groot avontuur. Diep gebukt plukt de wijnboer met de hand zijn net de grond niet rakende druiven en hij brengt zijn paar emmers vol naar de antieke wijnkelder van de Adega Regional de Colares.
- De Adega Regional de Colares is de oudste coöperatie van Portugal en oogt als een gigantische kathedraal. In het donker liggen twee rijen enorme zwarte wijnvaten, slechts verlicht door kaarsen, waardoor een gouden gloed ontstaat.
- Hoe lang moet de wijn rijpen? De wijnen, gelegen in deze grote houten vaten, hebben zeven jaar rijping nodig voordat ze enigszins drinkbaar zijn, want het zijn wijnen met extreem veel zuren en tannines. Als ze na 8 jaar op de markt komen hebben ze nog steeds véél tannines en zuren.
- Bijzondere bewaarwijnen. Zuren en tannines zorgen voor lange houdbaarheid. Colares kun je tientallen jaren bewaren. Een unicum. Ik heb flessen gezien uit 1939. Wat er nu op de markt komt, is drinkbaar tot in de 22e eeuw. . .
- Een afwijkende flesmaat. DOC Colares zit in een 50 ml fles.
- Na hoeveel jaar kan je de wijn drinken? Dat hangt af van je smaak. En van hoe oud je bent. Nu, of over 10 jaar, of over 40, 50, 60 jaar. . .
- Hoe smaken rode colareswijnen? ‘Jong’ zijn ze schitterend oranjerood en geuren naar zee, herfstbossen en cederhout. De smaak is belegen, nobel, aards en ziltig, kersen-op-sap. Na zo’n 20-30 jaar ontplooien ze zich, je herkent paddenstoelen, gedroogde pruimen, truffel, leer en tabak. De tannines en zuren zijn zacht. De wijn is nog fris en levendig. Hele oude colares (tot 1930) is amber en lichtbruin-oranje van kleur. Je ruikt gedroogde pruimen, truffel, gedroogde bloemen en leer. De smaak is nog steeds goed: schitterende, verfijnde, zeer complexe wijnen die nog altijd frisheid bezitten.
- Waar lijkt colares op? Ramisco wordt wel vergeleken met barolo of pinot noir uit Bourgogne. Maar eerlijk is eerlijk, eigenlijk lijkt colares op geen andere wijn..
Wil je deze schilderachtige wijngaarden zien en deze unieke wijnen proeven? Ga mee met de Portugalreis in mei.
